Урок 5
Фонетика: Гласный [ø·]. Дифтонги [ʌy] и [i·u].
Тема: Het huis. Дом, квартира.
Речевые образцы:
Bent u een buitenlander? – Вы иностранец? Waar komt u vandaan? – Откуда вы? Waar gaat u heen? – Куда вы направляетесь? Wat is er voor nieuws? – Какие новости? Hoe staan de zaken? – Как обстоят дела? Местонахождение предмета: Waar is (hangt, staat) de lamp? Die is (hangt, staat) boven (beneden, rechts, links). – Где (висит, стоит) лампа? Она (висит, стоит) наверху (внизу, справа, слева). Hoe vindt u...? – Как вам нравится...?
Грамматика:
Прилагательное в функции определения. Вопросительные местоимения welk, welke, wat voor een. Местоименные наречия в вопросительном предложении. Предлоги с пространственным значением. Уменьшительные суффиксы существительных.
Гласный [ø·]
[ø·] | eu | [ø·] полудолгий лабиализованный гласный. При его произнесении язык сохраняет положение как при произнесении полудолгого [е], но губы округлены и вытянуты вперед как при [о]. | leuk de meubel |
Произнесите: [е·] – [ø·], [е·] – [ø·], [е·] – [ø·]
Упражнение 1. Прослушайте, прочтите и повторите слова. Следите за положением языка, он сильно продвинут вперед, средняя спинка поднята, кончик языка упирается в передние нижние зубы. Губы напряжены:
[ø·]
neus
keus
leuk
meubel
keuken
[ø:]
deur
kleur
geur
beurt
Упражнение 2. Прослушайте и прочитайте следующие слова, обратите внимание на отличие в произношении [е·] — [ø·] и [ʌ]:
[е·]
lees
Kees
Deen
[ø·]
leus
keus
deun
[ʌ]
lus
kus
dun
Дифтонг [ʌy]
[ʌy] | ui | Характерный для нидерландского языка дифтонг. При произнесении дифтонга [ʌy] язык и губы занимают положение как при произнесении [ʌ], а затем плавно переходят в установку для произнесения [i]. | uit het huis |
Произнесите. Следите, чтобы первый компонент дифтонга произносился напряженно, полудолго, а второй ненапряженно и менее четко: [ʌ] – [i] – [ʌy], [ʌ] – [i] – [ʌy], [ʌ] – [i] – [ʌy]
Упражнение 3. Прослушайте и повторите, прочтите слова, следите за правильностью артикуляционной установки:
[ʌ]
bus
dun
mus
rust
[y:]
buur
duur
muur
zuur
[ʌy]
buis
duis
muis
ruit
Упражнение 4. Прослушайте и повторите, прочтите слова, следите за слитным произношением дифтонга:
[ʌy]
ui
uit
tuin
luid
huis
ruim
bruin
buiten
Упражнение 5. Прочтите и выучите слова:
de Nederlander, -s голландец, житель Нидерландов
waar vandaan откуда
waarheen куда
Упражнение 6. Прочтите и выучите диалог:
Умлаут (две точки) над буквой "е" используется в нидерландском языке для обозначения того факта, что данная гласная, находящаяся в таком случае рядом с одной или более другими гласными (которые зачастую принимают форму одного из нескольких дифтонгов), произносится по правилам отдельно написанной гласной "е". Гласная "ë" часто встречается при образовании множественного числа имен существительных, оканчивающихся на гласную букву, или же в названиях стран.
Упражнение 7. Составьте диалог по образцу упражнения 6. Употребите географические названия: Engeland (Англия), Frankrijk (Франция), Polen (Польша), Italië (Италия).
Дифтонг [i·u]
[i·u] | ieuw | [i·u] долгий дифтонг, состоит из полудолгого ударного [i·] и безударного [u]. Артикуляционная установка для полудолгого [i·] плавно переходит в установку для [u]. Сначала губы напряжены и растянуты, кончик языка плотно прижат к передним нижним зубам, затем губы округляются и слегка выдвигаются вперед, язык чуть оттянут назад. | nieuw(e) nieuws |
([w] произносится только в положении между двумя гласными) |
Произнесите: [i·] – [u] – [i·u], [i·] – [u] – [i·u], [i·] – [u] – [i·u]
Упражнение 8. Прослушайте и повторите, прочтите слова, следите за правильной артикуляцией дифтонга [i·u]:
nieuw
kieuw
nieuwe
kieuwen
vernieuwen
Упражнение 9. Выучите слова:
nieuw новый
nieuws новости
Упражнение 10. Прочтите и выучите:
Wat is er voor nieuws? – Что нового? Какие новости?
Упражнение 11. Прослушайте и повторите. Обратите внимание на произнесение следующих звуков:
[a]
bad
hal
hangen
[e·]
kleed
eten
beneden
[i·]
verdieping
tien
[i:]
vier
hier
[ɛi]
bekijken
wijk
schilderij
gordijn
[ɣ]
tegen
liggen
[v]
boven
over
[ŋ]
woning
bank
Запомните: Суффиксы прилагательных и наречий -lijk и -ig произносятся как [lək] и [əx], напр.:
gezellig [ɣə'zɛləx]
prettig ['prɛtəx]
gemakkelijk [ɣə'makələk]
ТЕКСТ
HET HUIS
Meneer en mevrouw Dijkstra komen de familie Van Dam bezoeken. Meneer en mevrouw Van Dam wonen in een huis in een oude wijk van Amsterdam.
Het huis heeft twee verdiepingen. Beneden zijn er twee grote kamers – de huiskamer en de eetkamer, de keuken en de hal. Van de benedenverdieping gaat een trap naar boven. Op de bovenverdieping zijn twee slaapkamers, de badkamer en de WC. Het huis heeft centrale verwarming, gas en telefoon.
Dat is de deur in de eetkamer. Er zijn twee ramen in de eetkamer. In het midden van de kamer staat een ronde tafel. Rond (om) de tafel staan zes stoelen. Boven de tafel hangt een moderne lamp.
De huiskamer is heel gezellig. Tegenover de deur is een groot raam. Voor het raam hangen gordijnen. Links van de deur is een bank. Voor de bank staat een laag tafeltje. Rechts van de deur staat een grote boekenkast vol boeken. Tussen de bank en het raam staat een leeslamp. Aan de wand hangt een schilderij. Op de vloer ligt een dik vloerkleed.
Meneer en mevrouw Dijkstra bekijken het huis. Ze vinden het heel prettig. Zij zelf wonen in een nieuw flatgebouw van negen verdiepingen. Hun woning is ook gezellig. Zij hebben moderne meubels.
ДИАЛОГ
(Meneer van Dam en meneer Dijkstra zitten in de huiskamer en praten.)
— Hoe vindt u onze huiskamer, meneer Dijkstra?
— Heel gezellig.
— Dat doet me plezier. En u, bent u tevreden met uw nieuwe woning?
— O ja, dank u.
— En hoe staan de zaken?
— Niet slecht, dank u.
Слова и выражения к тексту
de badkamer, -s ванная комната
bekijken осматривать
beneden внизу
de benedenverdieping, -en нижний этаж
boven наверху, над
de bovenverdieping верхний этаж
bezoeken посещать; komen bezoeken приходить в гости
centraal центральный
de deur, -en дверь
de eetkamer, -s столовая
gezellig уютный
het (de) gordijn, -en штора, гардина
de hal, -len вестибюль, холл
hangen висеть
heel очень
het huis, huizen дом
de huiskamer, -s гостиная (также: de woonkamer, -s)
de keuken, -s кухня
laag низкий
de leeslamp, -en настольная лампа, зд.: торшер
de leunstoel, -en кресло
links слева
het meubel, -s, -en предмет мебели
modern современный, новый
praten разговаривать
prettig приятный, милый
rechts справа
rond круглый
rondom вокруг
het (de) schilderij, -en картина
tegenover напротив
de trap, -pen лестница
tussen между
de verdieping, -en этаж; op de ... verdieping на ... этаже
de (centrale) verwarming (центральное) отопление
vinden находить, перен. нравиться
de vloer, -en пол
het vloerkleed, -kleden ковер
de WC [we·se·] туалет
de wijk, -en район, квартал wonen жить, проживать
de woning, -en, de flat, -s [flæt] квартира, многоэтажный дом (flatgebouw)
dat doet me plezier (om te horen ...) это мне приятно (слышать ...)
Ik ben tevreden (met) я доволен (чем-л.)
Грамматические пояснения к тексту
Прилагательное в функции определения
1. Прилагательные, употребляемые в функции определения, принимают окончание -е в следующих случаях:
1) в единственном числе перед существительными рода de после определенного и неопределенного артикля, напр.:
de ronde tafel, een ronde tafel
2) в единственном числе перед существительными рода het только после определенного артикля, напр.:
het dikke vloerkleed
3) во множественном числе перед существительными обоих родов, напр.:
grote kamers, moderne meubels
Запомните: Перед существительными рода het после неопределенного артикля и без артикля окончание -е у прилагательных отсутствует, напр.:
een dik vloerkleed, een groot boek, dik boek, groot huis
Общий род род de |
Средний род род het |
||
Ед. ч. | de (een) nieuwe wijk | het nieuwe huis | |
но: | een nieuw huis | ||
Мн. ч. | (de) nieuwe wijken | (de) nieuwe huizen |
Окончание -e отсутствует также у прилагательных перед существительными среднего рода после отрицательного местоимения geen, напр.: geen nieuw huis.
Если перед прилагательным, определяющим существительное среднего рода, стоит притяжательное местоимение, то прилагательное принимает окончание -е, напр.:
zijn nieuwe pak,
hun oude huis,
onze oudste (старший) zoon
Исключения: ons telefonisch onderhoud
2. Прилагательные в функции определения отвечают на вопросы:
welke – какой, какая, какое, какие;
welk – с существительными рода het в ед. ч.
Welke kamers zijn er beneden? Welk boek ligt daar?
wat voor een – что за, какой, какая, какое
wat voor – что за, какие
Wat voor een krant leest u?
Вопросительное местоимение wat voor (een) употребляется чаще всего в вопросах о качестве (признаке) предмета или лица среди ему подобных, напр.:
Wat voor een leerboek ligt voor u?
Dat is een Nederlands leerboek.
3. Вопросы с предлогами, относящиеся обычно к неодушевленным предметам, образуются при помощи местоименных наречий, состоящих из наречия waar и соответствующего предлога, напр.:
Waaraan hangt het schilderij?
Waarop ligt de krant?
В ответах или утвердительных предложениях местоименные наречия выступают в указательной форме, образуемой от наречия daar (или его безударной формы er) и соответствующего предлога, напр.:
Het schilderij hangt daaraan (eraan).
В современном нидерландском языке существует тенденция к раздельному написанию местоименных наречий, напр.:
Waar hangt het schilderij aan?
Отрицание обычно ставится между частями местоименного наречия, напр.:
Het schilderij hangt er niet aan.
Предлоги с пространственным значением
4. К предлогам с пространственным значением относятся:
aan – на (вертикальной поверхности), у,
achter – за,
beneden – внизу,
bij – у, при,
binnen – внутри,
boven – наверху,
buiten – вне,
door – через,
in – в,
langs – вдоль,
naast – рядом,
naar – по направлению к,
onder – под,
ор – на (горизонтальной поверхности),
over – над,
om – вокруг,
rond (om) – вокруг,
tegen – к,
tegenover – напротив,
tussen – между,
voor – перед.
Уменьшительные суффиксы существительных
5. Для образования уменьшительных существительных служат суффикс -je и его варианты -pje, -(e)tje и -kje.
Суффикс -je присоединяется к существительным, оканчивающимся на глухой или звонкий согласный, напр.:
het huis-je, het kind-je, het boek-je
Запомните: de dag – het dagje, het daagje
Суффикс -(e)tje присоединяется к существительным с конечным l, n, r, m и др., напр.:
de tafel – het tafeltje, de kamer – het kamertje, het ding – het dingetje
Суффикс -pje – к существительным с долгим корневым гласным и конечным m, напр.:
het raam – het raampje, de bloem – het bloempje (het bloemetje)
Суффикс -kje присоединяется к многосложным существительным, оканчивающимся на -ng, напр.:
de woning – het woninkje
Запомните: Существительные с уменьшительным суффиксом всегда среднего рода (het).
Упражнения
12. Употребите прилагательное в функции определения:
De wijk is oud. – De oude wijk. – Een oude wijk.
- De deur is wit.
- De lamp is groen.
- De roos is rood.
13. Сделайте упражнение, согласно образцу:
Het huis is nieuw. – Het nieuwe huis. – Een nieuw huis.
- Het kind is klein.
- Het hotel is groot.
- Het raam is breed.
14. Выполните упражнение по образцу:
Het boek is dik. – Een dik boek. – Dikke boeken.
- De tafel is rond.
- Het huis is hoog.
- De woning is modern.
- Het potlood is rood.
15. Образуйте предложения по образцу:
De kamer is groot.
– Dat is een grote kamer.
1. Het boek is oud.
2. Het vloerkleed is dik.
3. De keuken is licht.
4. De jongen is klein.
5. Het meisje is groot.
6. De tafel is laag.
7. Het tafeltje is rond.
16. Выполните упражнение по образцу:
Zijn vader heeft een huis. Het huis is nieuw. – Zijn vader heeft een nieuw huis.
- Annie heeft een tas. De tas is rood.
- Jan heeft een boek. Het boek is dik.
- Wij hebben een woning. De woning is modern.
- Zij hebben een keuken. De keuken is licht.
17. Сделайте упражнение по образцу, обратите внимание на артикль существительного:
Dat is een modern huis. – Het huis is modern.
- Daar staat een ronde tafel.
- De kranten liggen op een laag tafeltje.
- Er is een breed raam in de kamer.
- Een klein meisje speelt op de vloer.
- In de huiskamer hangt een nieuw schilderij.
18. Задайте вопросы по образцу. Пусть ваш собеседник ответит на них:
Dat is een grote kamer. – Is de grote kamer gezellig?
- Dat is een nieuwe woning.
- Dat is een nieuw huis.
- Dat is een lichte keuken.
19. Поставьте вопросы с вопросительными словами welk, welke, wat voor (een):
Er is een breed raam in de kamer. – Welk raam is er in de kamer?
- Er ligt een oud boek op de tafel.
- Er staat een ronde tafel in de huiskamer.
- Er staan nieuwe stoelen om de tafel.
20. Сделайте упражнение по образцу:
Hier liggen Engelse kranten. – De Engelse kranten zijn nieuw.
- Hier liggen Duitse boeken.
- Hier liggen Franse tijdschriften.
- Hier liggen Nederlandse woordenboeken.
21. Образуйте новые предложения:
Dit is een krant. (Nederlands) – Ik heb een Nederlandse krant.
- Dit is een boek. (Duits)
- Dit is een tijdschrift. (Frans)
- Dit is een krant. (Engels)
- Dit is een leerboek. (Russisch)
22. Ответьте на вопросы, согласно образцам:
Wat voor een tafel staat in de kamer? – In de kamer staat een grote tafel.
Is de tafel groot? – Ja, de tafel is groot. – Nee, de tafel is niet groot.
- Wat voor een raam is er in de kamer? Is het raam breed?
- Wat voor een leerboek ligt er voor u? Is het leerboek nieuw?
- Wat voor een kamer is dat? Is de kamer groot?
23. Сделайте упражнение, употребив притяжательные местоимения:
Het boek is nieuw.
– Dat is mijn nieuwe boek.
1. De woning is modern.
2. Het huis is hoog.
24. Поставьте вопросы с вопросительными словами welk, welke, wat voor (een):
- Beneden zijn er grote kamers.
- Er staat een ronde tafel in de eetkamer.
- Hier ligt een oud boekje.
- Er hangt een moderne lamp boven de tafel.
- Er ligt een Nederlandse krant op het lage tafeltje.
25. Скажите и напишите по-нидерландски:
- Мы живем в новом доме.
- Новый дом высокий.
- Моя сестра живет в новом районе.
- На столе лежит новый журнал.
- Где лежат новые нидерландские книги?
- Какая у вас газета?
- У меня новая английская газета.
- Где он живет?
- Он живет в старом районе.
- Какая у вас квартира?
- У нас большая современная квартира.
- В этой комнате очень хорошая мебель.
- Где стоит книжный шкаф?
- Он стоит в гостиной между диваном и креслом.
26. Вставьте предлоги:
27. Выполните упражнение по образцу:
Waar is de huiskamer? Naast de badkamer of naast de eetkamer? – De huiskamer is naast de eetkamer.
- Waar is de hal? Naast de slaapkamer of naast de huiskamer?
- Waar is de badkamer? Naast de eetkamer of naast de slaapkamer?
- Waar is de keuken? Naast de slaapkamer of naast de eetkamer?
28. Ответьте на вопросы по образцу:
Waar staat het tafeltje? Voor de bank of voor het raam? – Het tafeltje staat voor het raam.
- Waar staat een vaas met rozen? Op de tafel of op de piano?
- Waar liggen de boeken? Op de tafel of in de kast?
- Waar liggen de kranten? Op het tafeltje of op de vloer?
- Waar ligt het vloerkleed? Voor de bank of voor de leunstoel?
- Waar hangt het schilderij? In de huiskamer of in de eetkamer?
29. Употребите местоименные наречия в указательной форме по образцу:
Het boek op de tafel. – Het boek daarop.
- De deur tegenover het raam.
- De stoelen om de tafel.
- De kamer op de bovenverdieping.
- Het tafeltje voor de bank.
- De leeslamp tussen de bank en de boekenkast.
- Het vloerkleed op de vloer.
30. Ответьте на вопросы, употребив местоименные наречия:
Waar hangt de schilderij? Aan de wand? – Ja, het schilderij hangt eraan. – Nee, het schilderij hangt er niet aan.
- Waar hangt de lamp? Boven de tafel?
- Waar hangen de gordijnen? Voor het raam?
- Waar liggen nieuwe boeken? Op de tafel?
- Waar staat de bank? Tussen de boekenkast en de tafel?
- Waar ligt het vloerkleed? In de huiskamer?
31. Задайте вопросы по образцу. Пусть ваш собеседник ответит на них:
Op de vloer ligt een dik vloerkleed. – Waarop ligt een dik vloerkleed? Waar ligt een dik vloerkleed op?
- Aan de wand hangt een schilderij.
- Voor de bank staat een tafeltje.
- Boven de tafel hangt een lamp.
- Voor het raam hangen gordijnen.
- Tegen de muur staat een boekenkast.
- Naast de keuken is de eetkamer.
32. Образуйте уменьшительную форму с суффиксами -je, -(e)tje, -pje, -kje. Обратите внимание на артикли:
het kind – het kindje, de brief – het briefje
-je
de straat
de stad
het boek
het huis
de les
de wijk
de kaart
de trap
de lamp
-tje
de broer
de tafel
de kamer
de stoel
de zoon
de dochter
-etje
de pen
de man
de bloem
de hal
de trap
-pje
het raam
de boom
de bloem
-kje
de woning
33. Употребите существительные в уменьшительной форме:
De brief ligt op de tafel. – Het briefje ligt op het tafeltje.
- Mijn broer is zeven jaar oud.
- De straat is niet breed.
- De tafel staat bij het raam.
- Haar zoon en haar dochter zijn nog klein.
- De jongen speelt met zijn zus.
34. Дополните предложения:
1. De slaapkamer is .
2. De keuken is .
3. De eetkamer is .
4. De grote boekenkast staat .
5. De ronde tafel staat .
6. De bank staat .
a. links
b. boven
c. rechts
d. beneden
e. in het midden van de kamer
35. Сделайте упражнение по образцу:
U komt in een nieuwe woning. Wat doet u? – U bekijkt de woning.
- U komt in een nieuw huis. Wat doet u?
- U komt in een nieuwe school. Wat doet u?
36. Выполните упражнение по образцу, обращая внимание на род существительных:
Hoe vindt u onze eetkamer? (gezellig) – Die is gezellig.
- Hoe vindt u onze woning?
- Hoe vindt u ons huis?
- Hoe vindt u onze woonkamer?
37. Ответьте на вопросы:
- Waar woont u?
- In welke stad woont u?
- In welke straat woont u?
- In welk huis woont u? (Op welk nummer woont u?)
- Waar woont uw beste vriend?
- Waar wonen uw ouders?
- Waar woont uw broer (uw zus)?
38. Задайте вопросы по образцу. Пусть ваш собеседник ответит на них:
Meneer Dijkstra komt uit Rotterdam. – Waar komt hij vandaan?
- Meneer Bakker komt uit Amsterdam.
- Mevrouw de Wit komt uit Utrecht.
- Juffrouw Zwaan komt uit Leiden.
39. Задайте вопросы вашему собеседнику, следуя образцу:
Meneer de Wit gaat naar Amsterdam. – Waar gaat hij naartoe?
- Meneer Dijkstra gaat naar Utrecht.
- Mevrouw van Dam gaat naar Rotterdam.
- Meneer Poortman gaat naar Leiden.
- Jan en Wim gaan naar Den Haag.
- De ouders gaan naar Delft.
- Ik ga naar Groningen.
40. Сделайте упражнение по образцу:
Hij komt uit Nederland.
– Ik kom ook uit Nederland.
1. Hij komt uit België.
2. Hij komt uit Utrecht.
3. Hij komt uit Rusland.
4. Hij komt uit Polen.
5. Hij komt uit Moskou.
6. Hij komt uit Amsterdam.
41. Переведите на нидерландский язык:
Мы приходим в гости к господину Янсену. У него новая квартира в девятиэтажном доме. Мы осматриваем квартиру. В квартире три комнаты, кухня, ванная и туалет. Мы сидим на диване в гостиной. Гостиная очень уютная. Посредине комнаты на полу лежит толстый ковер. На окне висят гардины. Слева стоит кресло, справа – большой книжный шкаф. На стене висит большая картина. Около дивана стоит столик. Мы разговариваем с господином Янсеном. Мы считаем его квартиру очень уютной.
42. Ответьте на вопросы к тексту:
1. Wie komt de familie Van Dam bezoeken? 2. Waar woont de familie Van Dam? 3. Hoeveel verdiepingen heeft het huis? 4. Welke kamers zijn er beneden? 5. Welke kamers zijn op de bovenverdieping? 6. Heeft het huis centrale verwarming? 7. Waar staat de tafel in de eetkamer? 8. Waar staan de stoelen? 9. Waar hangt de lamp? 10. Hoe is de huiskamer? 11. Waar is het raam in de huiskamer? 12. Wat hangt voor het raam? 13. Wat staat links van de deur? 14. Waar staat het tafeltje voor? 15. Wat staat rechts van de deur? 16. Waar staat de leeslamp? 17. Waar hangt het schilderij? 18. Wat ligt op de vloer? 19. Hoe vinden meneer en mevrouw Dijkstra het huis? 20. Hoe vinden ze de meubelen? 21. Waar wonen meneer en mevrouw Dijkstra? 22. Waar praten meneer Van Dam en meneer Dijkstra over?
43. Скажите, что вам понравилось в планировке гостиной госпожи ван Дам.
44. Ответьте на вопросы:
- Waar woont u?
- Hebt u een grote woning?
- Hoeveel kamers hebt u?
- Wat voor kamers zijn dat?
- Is uw woonkamer (huiskamer, zitkamer) gezellig?
45. Расскажите о планировке вашей квартиры, опишите одну из комнат (нарисуйте план).
46. Выучите наизусть диалог к тексту.
47. Составьте подобный диалог, употребив следующие слова:
komen, bezoeken, praten, de woonkamer, de meubelen, vinden, gezellig, prettig
48. Ваш собеседник первый раз в вашем районе (доме, квартире). Узнайте у него, нравится ли ему ваш район (дом, квартира).
49. Вы осматриваете квартиру вашего друга. Она вам нравится. Скажите об этом хозяину по-нидерландски.
50. Вы встречаете своего знакомого. Спросите, какие у него новости, как его дела, откуда он приехал (куда он едет).
51. Ваш собеседник недавно получил новую квартиру. Расспросите его о ней.